Zakład skupia się na badaniach nad patogenezą i leczeniem nieswoistych chorób zapalnych jelit (NChZJ) oraz innych jednostek chorobowych związanych z układem pokarmowym. Z użyciem technologii NGS i QF PCR określamy skład mikrobioty jelitowej i mikrobioty innych środowisk. Posiadamy doświadczenie w projektowaniu celowanych paneli NGS na potrzebny naszych badań z zakresu farmakogenetyki, jak również w analizie otrzymywanych wysokoprzepustowych danych. Analizujemy warianty genów związanych z etiologią chorób, nie tylko w celach badawczych, ale także diagnostycznych. Zajmujemy się także identyfikacją materiału genetycznego (tzw. profilowanie DNA) z użyciem markerów STR, zarówno w materiale biologicznym człowieka, zwierząt, jak i w hodowanych in vitro linii komórkowych.
Zakład Funkcji Kwasów Nukleinowych
Wybrane publikacje
Human Papillomavirus in Oral Lichen Planus: Is There an Association? A Meta-Analysis.
Ślebioda Z, Woźniak T, Wyganowska ML
Journal of Clinical Medicine (MDPI), 2024, 13, 3698, 13 str., doi: 10.3390/jcm13133698IF-3.0 MNiSW-140
Mutations in Helicobacter pylori infected patients with chronic gastritis, intestinal type of gastric cancer and familial gastric cancer.
Hnatyszyn A, Szalata M, Zielińska A, Wielgus K, Danielewski M, Hnatyszyn PT, Pławski A, Walkowiak J, Słomski R
Hered Cancer Clin Pract, 2024 Jun 12; 22 (1): 9. doi: 10.1186/s13053-024-00282-8.IF-2.0 MNiSW-70
The role of genetic risk factors, diet, and gut microbiota in type 1 diabetes mellitus, pancreas and pancreatic islet transplantation.
Zawada A, Skrzypczak-Zielińska M, Gondek S, Witkowski P, Rychter AM, Ratajczak-Pawłowska AE, Karczewski M, Dobrowolska A, Krela-Kaźmierczak I
Endokrynol Pol, 2024, 75 (2): 140-147,. doi: 10.5603/ep.98903. Epub 2024 Apr 22IF-2.0 MNiSW-70
From an understanding of etiopathogenesis to novel therapies - what is new in the treatment of celiac disease?
Skoracka K, Hryhorowicz S, Tovoli F, Raiteri A, Rychter AM, Słomski R, Dobrowolska A, Granito A, Krela-Kaźmierczak I
Front Pharmacol, 2024 Apr 18;15: 1378172, 13 stron, doi: 10.3389/fphar.2024.1378172. eCollection 2024.IF-4.4 MNiSW-100
Gut microbiota signatures in inflammatory bowel disease.
Vestergaard MV, Allin KH, Eriksen C, Zakerska-Banaszak O, Arasaradnam RP, Alam MT, Kristiansen K, Brix S, Jess T
United European Gastroenterol J, 2024, 12: 22-33.IF-5.8 MNiSW-100
Genetic, Immunological, Dietary, Gut Microbiota, and Environmental Determinants of Osteoporosis in the Course of Celiac Disease: Which Factor Plays the First Violin in This Orchestra?
Skoracka K, Hryhorowicz S, Tovoli F, Raiteri A, Rychter AM, Słomski R, Dobrowolska A, Granito A, Krela-Kaźmierczak I
Calcif Tissue Int. 114 (2): 98-109. doi: 10.1007/s00223-023-01155-3. Epub 2023 Dec 5.IF-3.3 MNiSW-70
Genetic variants of MTHFR gene in relation to folic acid levels and bone mineral density in Polish patients with inflammatory bowel diseas.
Ratajczak-Pawłowska AE, Hryhorowicz S, Szymczak-Tomczak A, Wysocka E, Michalak M, Kaczmarek-Ryś M, Lis-Tanaś E, Bielawska L, Pławski A, Słomski R, Dobrowolska A, Krela-Kaźmierczak I
J Appl Genet, 2024 Feb, 65 (1): 73-81, Epub 2023 Oct 11. doi: 10.1007/s13353-023-00792-6IF-2.0 MNiSW-140
Are variants of the RBP4 gene associated with serum retinol-binding protein 4 concentrations and carotid intima-media thickness values in women with obesity?
Rychter AM, Skrzypczak-Zielińska M, Naskręt D, Michalak M, Zawada A, Walczak M, Słomski R, Dobrowolska A, Krela-Kaźmierczak I
Gene, 2024, 893: 147909, 8 str.; 147909. doi: 10.1016/j.gene.2023.147909. Epub 2023 Oct 17IF-2.6 MNiSW-70
Variants of the CASP9 gene as candidate markers for primary response to anti-TNF therapy in Crohn's disease patients.
Lykowska-Szuber L, Walczak M, Stawczyk-Eder K, Krela-Kazmierczak I, Eder P, Zakerska-Banaszak O, Dobrowolska A, Skrzypczak-Zielinska M
J Appl Genet, 2023 Dec, 64 (4): 759-88, doi: 10.1007/s13353-023-00783-7, Epub Sep 2IF-2.4 MNiSW-140
Modern therapies of nonsmall cell lung cancer.
Jachowski A, Marcinkowski M, Szydłowski, Grabrczyk O, Nogaj Z, Łaz M, Pławski A, Jagodziński PP, Słowikowski BK
J Appl Genet, 2023 Dec, 64 (4): 695-712,doi: 10.1007/s13353-023-00786-4 Epub Sept 12IF-2.4 MNiSW-140
Pozostałe publikacje
Wybrane projekty badawcze
1. Projekt infrastrukturalno-badawczy ABM nr 2023/ABM/02/00004-00
Tytuł projektu: „Uniwersyteckie Centrum Medycyny Cyfrowej i Medycyny Precyzyjnej o specjalizacji w Kompleksowym Fenotypowaniu Chorób Cywilizacyjnych”
Kierownik: dr hab. Ewa Strauss
Czas trwania: 2023-2027
W konsorcjum z: Uniwersyteckim Szpitalem Klinicznym w Opolu (lider), Siecią Badawczą Łukasiewicza – PORT, Polskim Ośrodkiem Rozwoju Technologii we Wrocławiu, Instytutem Chemii Bioorganicznej PAN Poznańskie Centrum Superkomputerowo- Sieciowe w Poznaniu oraz Uniwersytetem Opolskim
2. Projekt badawczy ABM nr 2022/ABM/03/00046-00
Tytuł projektu: „Zastosowanie doustnej kolchicyny w celu zapobiegania restenozie w tętnicy udowej powierzchownej – COLSTENT Study”
Kierownik: dr hab. Ewa Strauss
Czas trwania: 2023-2028
W konsorcjum z: Uniwersyteckim Szpitalem Klinicznym w Opolu (lider) oraz Górnośląskim Centrum Medycznym im. prof. Leszka Gieca Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
3. Zadanie badawcze Miniatura NCN nr 2021/05/X/NZ5/01680
Tytuł projektu: „Badanie mechanizmu braku odpowiedzi na przeciwciała anty-TNF – farmakogenetyka w rozwoju terapii personalizowanej choroby Leśniowskiego-Crohna”
Kierownik: dr Michał Walczak
Czas trwania: 2021-2022
4. Zadanie badawcze Miniatura NCN nr 2020/04/X/NZ2/02172
Tytuł projektu: „Analiza składu mirkobioty jelitowej i metabolomu w podłożu i przebiegu nieswoistych chorób zapalnych jelit”
Kierownik: dr Oliwia Zakerska-Banaszak
Czas trwania: 2021-2022
5. Zadanie badawcze Miniatura NCN nr 2020/04/X/NZ5/801543
Tytuł projektu: „Identyfikacja zmian w genie PCSK9 wpływających na kliniczne i subkliniczne wykładniki miażdżycy w chorobie tętnic obwodowych z użyciem sekwencjonowania następnej generacji (NGS)”
Kierownik: dr hab. Ewa Strauss
Czas trwania: 2020-2021
6. Zadanie Badawcze Miniatura NCN nr 2020/04/X/NZ5/00976
Tytuł projektu: „Określenie roli receptorów kannabinoidowych: CNR1 i CNR2 w nieswoistych chorobach zapalnych jelit”
Kierownik: dr Szymon Hryhorowicz
Czas trwania: 2021-2022
7. Projekt badawczy Sonata NCN nr 2016/23/D/NZ2/01620
Tytuł projektu: „Farmakogenetyka leków tiopurynowych u pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit – zastosowanie najnowszych metod sekwencjonowania DNA do pogłębionej analizy czynników genetycznych zaangażowanych w reakcję na leczenie.”
Kierownik: dr Marzena Skrzypczak-Zielińska
Czas trwania: 2017-2022
Współpraca krajowa i zagraniczna
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Biochemii i Biotechnologii
Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy w Balicach, Dział Biotechnologii Rozrodu Zwierząt
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii im. prof. Zbigniewa Religi w Zabrzu
Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich
Laboratorium Genetyki Molekularnej w Poznaniu
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich
Nagrody i wyróżnienia
nagroda 1-stopnia
za najlepszą pracę oryginalną w kategorii „Genetyka człowieka” jako autor wiodący publikacji „Distinct Roles of NANOS1 and NANOS3 in the Cell Cycle and NANOS3-PUM1-FOXM1 Axis to Control G2/M Phase in A Human Primordial Germ Cell Model” International Journal of Molecular Sciences 2022, 23, 6592.
Główna nagroda w dziedzinie nauk medycznych w konkursie na najlepszą oryginalną pracę doktoranta w 2022 r. organizowanym przez Oddział PAN w Poznaniu.
Nagrodzona praca: Ilaslan E, Kwiatkowska K, Smialek MJ, Sajek MP, Lemanska Z, Alla M, Janecki DM, Jaruzelska J, Kusz-Zamelczyk K „Distinct Roles of NANOS1 and NANOS3 in the Cell Cycle and NANOS3-PUM1-FOXM1 Axis to Control G2/M Phase in a Human Primordial Germ Cell Model. IJMS, 2022, 13; 23 (12): 6592.
Złota Statuetka Polskiego Rolnictwa. Gala "Wprost" 2022
wyróżnienie dla wyjątkowych firm i przedsiębiorców
Pierwsza Nagroda w konkursie na najlepsze artykuły „Molecules 2020 Best Paper Award for Anniversary Special Issues” opublikowane w „Anniversary Special Issues”.
Nagroda została przyznana za publikację:
„Polymeric Nanoparticles: Production, Characterization, Toxicology and Ecotoxicology”
Aleksandra Zielińska, Filipa Carreiró, Ana M. Oliveira, Andreia Neves, Bárbara Pires, D. Nagasamy Venkatesh, Alessandra Durazzo, Massimo Lucarini, Piotr Eder, Amélia M. Silva, Antonello Santini and Eliana B. Souto. Molecules 2020, 25(16), 3731; DOI: 10.3390/molecules25163731
Molecules (ISSN 1420-3049) IF 4.927; Min 140.
Nagroda im. Prof. W. Bielańskiego przyznana przez Towarzystwo Biologii Rozrodu za dwa powiązane ze sobą artykuły oryginalne opublikowane w 2020 roku.
za dwa powiązane ze sobą artykuły oryginalne opublikowane w 2020 roku.
Odznaka Honorowa
Za zasługi dla Województwa Wielkopolskiego
prof. dr hab. n. biol. Jadwiga Jaruzelska
dr n. med. Marcin Sajek
dr n. med. Maciej Śmiałek
mgr Erkut Ilaslan
Zespołowa Nagroda Wydziału Nauk Medycznych PAN
Zespołowa Nagroda Wydziału V PAN za cykl 5 prac pt. „Rola białek NANOS oraz PUM w rozrodzie człowieka oraz niepłodności”.
Nagroda Prezesa Rady Ministrów
Dr Maciej Jerzy Śmiałek został laureatem Nagrody Prezesa Rady Ministrów Rzeczpospolitej Polskiej za rozprawę doktorską pt. „Globalna identyfikacja mRNA regulowanych przez białka PUM1 i PUM2 oraz ich białkowe kofaktory, w modelu nasieniaka człowieka (TCam-2)” obronioną w roku 2020.
Dr Aleksandra Zielińska z Zakładu Funkcji Kwasów Nukleinowych naszego instytutu została laureatką Programu START 2021.
Stypendium Programu START 2021
Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
Order został przyznany za działalność naukowo-badawczą Profesora obejmującą pionierskie badania DNA w kraju dla potrzeb diagnostycznych, medyczno-sądowych oraz wdrożenie i upowszechnienie diagnostyki molekularnej (odcisk genetyczny 1987; łańcuchowa reakcja polimerazy PCR 1989). Prace z zakresu biotechnologii medycznej stanowią ważny nurt zainteresowań i obejmują uzyskiwanie transgenicznych zwierząt jako bioreaktorów do wytwarzania peptydów oraz tkanek dla potrzeb ksenotransplantacji. Opatrunki biologiczne ze skóry transgenicznych świń zostały wielokrotnie zastosowane w Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich.