Zakład skupia się na badaniach nad patogenezą i leczeniem nieswoistych chorób zapalnych jelit (NChZJ) oraz innych jednostek chorobowych związanych z układem pokarmowym. Z użyciem technologii NGS i QF PCR określamy skład mikrobioty jelitowej i mikrobioty innych środowisk. Posiadamy doświadczenie w projektowaniu celowanych paneli NGS na potrzebny naszych badań z zakresu farmakogenetyki, jak również w analizie otrzymywanych wysokoprzepustowych danych. Analizujemy warianty genów związanych z etiologią chorób, nie tylko w celach badawczych, ale także diagnostycznych. Zajmujemy się także identyfikacją materiału genetycznego (tzw. profilowanie DNA) z użyciem markerów STR, zarówno w materiale biologicznym człowieka, zwierząt, jak i w hodowanych in vitro linii komórkowych.
Zakład Funkcji Kwasów Nukleinowych
Wybrane publikacje
Bone Marrow Aplasia and Neutropenic Fever Following Azathioprine Dose Escalation in a TPMT-Deficient Patient with Crohn’s Disease and Psoriatic Arthritis —A CARE Compliant case.
Wroński K, Holecki MT, Boguszewska N, Skrzypczak-Zielińska M, Chudek JT
Clinics and Practice (MDPI), 2025; 15 (6):114, 9 stron, doi.10.3390/clinpract15060114,IF-2,2 MNiSW-40
Urinary and oral microbiota in Polish women: a pilot case-control study of breast cancer.
Marciniak A, Skrzypczak-Zielińska M, Zakerska-Banaszak O, Nowakowska E, Kozaczka A, Zemła B, Szpak A, Godlewski D, Charzewska J and Pathak DR
IF-4.0 MNiSW-100
Is a rare CXCL8 gene variant a new possible cause or curse factor of inflammatory bowel disease?
IF-5.7 MNiSW-140
Relationship of visfatin with obesity and osteoporosis in patients with inflammatory bowel disease: a narrative review.
IF-5.7 MNiSW-140
The role of leptin and ghrelin in the regulation of appetite in obesity.
Skoracka K, Hryhorowicz S, Schulz P, Zawada A, Ratajczak-Pawłowska AE, Rychter AM, Słomski R, Dobrowolska A, Krela-Kaźmierczak I
Peptides, 2025 Feb 19;186:17136, 10 stron, 7. doi: 10.1016/j.peptides.2025.171367IF-2.8 MNiSW-70
MicroRNA Expression Profile Is Altered by Short-Term and Chronic Lithium Treatment in a Rat Model of Depression.
Kachel M, Dola A, Kubiak M, Majewska W, Nowakowska J, Langwiński W, Hryhorowicz S, Szczepankiewicz A
J Mol Neurosci. 2024 Dec 15; 74 (4): art. 116, 13 stron, . doi: 10.1007/s12031-024-02298-0IF-2.8 MNiSW-70
PDGFRα signaling regulates Srsf3 transcript binding to affect PI3K signaling and endosomal trafficking.
Forman TE, Sajek MP, Larson ED, Mukherjee N, Fantauzzo KA
eLife, 2024, 13: RP98531, doi: 10.7554/eLife.98531IF-6.4 MNiSW-200
Germline polymorphisms of the NOD2 pathway may predict the effectiveness of radioiodine in differentiated thyroid cancer treatment.
Borowczyk M, Kaczmarek-Ryś M, Hryhorowicz S, Sypniewski M, Filipowicz D, Dobosz P, Oszywa M, Ruchała M, Ziemnicka K
J Endocrinol Invest, 2024, 4 (12): 2969-2980, Epub 2024 May 16. doi: 10.1007/s40618-024-02389-0IF-3.9 MNiSW-100
Evolutionary dynamics of polyadenylation signals and their recognition strategies in protists.
Sajek MP, Bilodeau DY, Beer MA, Horton E, Miyamoto Y, Velle KB, Eckmann L, Fritz-Laylin L, Rissland OS and Mukherjee N
Genome Res. 2024 Oct 29;34 (10):1570-1581. doi: 10.1101/gr.279526.124, Epub Sep 26IF-6.2 MNiSW-200
The Prevalence of Cancer Predisposition Syndromes (CPSs) in Children with a Neoplasm: A Cohort Study in a Central and Eastern European Population.
Telman-Kołodziejczyk G, Strauss E, Sosnowska-Sienkiewicz P, Januszkiewicz-Lewandowska D
Genes (Basel, MDPI). 2024 Aug 29;15(9):1141. doi: 10.3390/genes15091141.IF-2.8 MNiSW-100
Pozostałe publikacje
Wybrane projekty badawcze
1. Projekt infrastrukturalno-badawczy ABM nr 2023/ABM/02/00004-00
Tytuł projektu: „Uniwersyteckie Centrum Medycyny Cyfrowej i Medycyny Precyzyjnej o specjalizacji w Kompleksowym Fenotypowaniu Chorób Cywilizacyjnych”
Kierownik: dr hab. Ewa Strauss
Czas trwania: 2023-2027
W konsorcjum z: Uniwersyteckim Szpitalem Klinicznym w Opolu (lider), Siecią Badawczą Łukasiewicza – PORT, Polskim Ośrodkiem Rozwoju Technologii we Wrocławiu, Instytutem Chemii Bioorganicznej PAN Poznańskie Centrum Superkomputerowo- Sieciowe w Poznaniu oraz Uniwersytetem Opolskim
2. Projekt badawczy ABM nr 2022/ABM/03/00046-00
Tytuł projektu: „Zastosowanie doustnej kolchicyny w celu zapobiegania restenozie w tętnicy udowej powierzchownej – COLSTENT Study”
Kierownik: dr hab. Ewa Strauss
Czas trwania: 2023-2028
W konsorcjum z: Uniwersyteckim Szpitalem Klinicznym w Opolu (lider) oraz Górnośląskim Centrum Medycznym im. prof. Leszka Gieca Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
3. Zadanie badawcze Miniatura NCN nr 2021/05/X/NZ5/01680
Tytuł projektu: „Badanie mechanizmu braku odpowiedzi na przeciwciała anty-TNF – farmakogenetyka w rozwoju terapii personalizowanej choroby Leśniowskiego-Crohna”
Kierownik: dr Michał Walczak
Czas trwania: 2021-2022
4. Zadanie badawcze Miniatura NCN nr 2020/04/X/NZ2/02172
Tytuł projektu: „Analiza składu mirkobioty jelitowej i metabolomu w podłożu i przebiegu nieswoistych chorób zapalnych jelit”
Kierownik: dr Oliwia Zakerska-Banaszak
Czas trwania: 2021-2022
5. Zadanie badawcze Miniatura NCN nr 2020/04/X/NZ5/801543
Tytuł projektu: „Identyfikacja zmian w genie PCSK9 wpływających na kliniczne i subkliniczne wykładniki miażdżycy w chorobie tętnic obwodowych z użyciem sekwencjonowania następnej generacji (NGS)”
Kierownik: dr hab. Ewa Strauss
Czas trwania: 2020-2021
6. Zadanie Badawcze Miniatura NCN nr 2020/04/X/NZ5/00976
Tytuł projektu: „Określenie roli receptorów kannabinoidowych: CNR1 i CNR2 w nieswoistych chorobach zapalnych jelit”
Kierownik: dr Szymon Hryhorowicz
Czas trwania: 2021-2022
7. Projekt badawczy Sonata NCN nr 2016/23/D/NZ2/01620
Tytuł projektu: „Farmakogenetyka leków tiopurynowych u pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit – zastosowanie najnowszych metod sekwencjonowania DNA do pogłębionej analizy czynników genetycznych zaangażowanych w reakcję na leczenie.”
Kierownik: dr Marzena Skrzypczak-Zielińska
Czas trwania: 2017-2022
Współpraca krajowa i zagraniczna
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Biochemii i Biotechnologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Centrum NanoBioMedyczne
Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy
Center for Molecular Prediction of Inflammatory Bowel Disease (PREDICT), Kopenhaga, Dania
Interdisciplinary Department of Medicine at University of Bari Aldo Moro
Nagrody i wyróżnienia
nagroda 1-stopnia
za najlepszą pracę oryginalną w kategorii „Genetyka człowieka” jako autor wiodący publikacji „Distinct Roles of NANOS1 and NANOS3 in the Cell Cycle and NANOS3-PUM1-FOXM1 Axis to Control G2/M Phase in A Human Primordial Germ Cell Model” International Journal of Molecular Sciences 2022, 23, 6592.
Główna nagroda w dziedzinie nauk medycznych w konkursie na najlepszą oryginalną pracę doktoranta w 2022 r. organizowanym przez Oddział PAN w Poznaniu.
Nagrodzona praca: Ilaslan E, Kwiatkowska K, Smialek MJ, Sajek MP, Lemanska Z, Alla M, Janecki DM, Jaruzelska J, Kusz-Zamelczyk K „Distinct Roles of NANOS1 and NANOS3 in the Cell Cycle and NANOS3-PUM1-FOXM1 Axis to Control G2/M Phase in a Human Primordial Germ Cell Model. IJMS, 2022, 13; 23 (12): 6592.
Złota Statuetka Polskiego Rolnictwa. Gala "Wprost" 2022
wyróżnienie dla wyjątkowych firm i przedsiębiorców
Pierwsza Nagroda w konkursie na najlepsze artykuły „Molecules 2020 Best Paper Award for Anniversary Special Issues” opublikowane w „Anniversary Special Issues”.
Nagroda została przyznana za publikację:
„Polymeric Nanoparticles: Production, Characterization, Toxicology and Ecotoxicology”
Aleksandra Zielińska, Filipa Carreiró, Ana M. Oliveira, Andreia Neves, Bárbara Pires, D. Nagasamy Venkatesh, Alessandra Durazzo, Massimo Lucarini, Piotr Eder, Amélia M. Silva, Antonello Santini and Eliana B. Souto. Molecules 2020, 25(16), 3731; DOI: 10.3390/molecules25163731
Molecules (ISSN 1420-3049) IF 4.927; Min 140.
Nagroda im. Prof. W. Bielańskiego przyznana przez Towarzystwo Biologii Rozrodu za dwa powiązane ze sobą artykuły oryginalne opublikowane w 2020 roku.
za dwa powiązane ze sobą artykuły oryginalne opublikowane w 2020 roku.
Odznaka Honorowa
Za zasługi dla Województwa Wielkopolskiego
prof. dr hab. n. biol. Jadwiga Jaruzelska
dr n. med. Marcin Sajek
dr n. med. Maciej Śmiałek
mgr Erkut Ilaslan
Zespołowa Nagroda Wydziału Nauk Medycznych PAN
Zespołowa Nagroda Wydziału V PAN za cykl 5 prac pt. „Rola białek NANOS oraz PUM w rozrodzie człowieka oraz niepłodności”.
Nagroda Prezesa Rady Ministrów
Dr Maciej Jerzy Śmiałek został laureatem Nagrody Prezesa Rady Ministrów Rzeczpospolitej Polskiej za rozprawę doktorską pt. „Globalna identyfikacja mRNA regulowanych przez białka PUM1 i PUM2 oraz ich białkowe kofaktory, w modelu nasieniaka człowieka (TCam-2)” obronioną w roku 2020.
Dr Aleksandra Zielińska z Zakładu Funkcji Kwasów Nukleinowych naszego instytutu została laureatką Programu START 2021.
Stypendium Programu START 2021
Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
Order został przyznany za działalność naukowo-badawczą Profesora obejmującą pionierskie badania DNA w kraju dla potrzeb diagnostycznych, medyczno-sądowych oraz wdrożenie i upowszechnienie diagnostyki molekularnej (odcisk genetyczny 1987; łańcuchowa reakcja polimerazy PCR 1989). Prace z zakresu biotechnologii medycznej stanowią ważny nurt zainteresowań i obejmują uzyskiwanie transgenicznych zwierząt jako bioreaktorów do wytwarzania peptydów oraz tkanek dla potrzeb ksenotransplantacji. Opatrunki biologiczne ze skóry transgenicznych świń zostały wielokrotnie zastosowane w Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich.