Samodzielna Grupa Badawcza Biologii RNA

Opis badań:

Pierwotne komórki płciowe człowieka we wczesnym etapie różnicowania, wyprowadzone z linii W15

Regulacja ekspresji genów we wczesnych etapach rozwojowych ludzkich komórek płciowych, w kontekście niepłodności

Projekt ten koncentruje się na potranskrypcyjnych mechanizmach zaangażowanych we wczesnych etapach rozwoju komórek płciowych, w których uczestniczą białka oddziałujące z RNA, takie jak PUMILIO (PUM) oraz NANOS. Białka te wiążą się z regionem 3’ nieulegającym translacji (3’UTR) w specyficznych docelowych mRNA i determinują ich losy w kooperacji z maszynerią mikroRNA.  Badania polegają na identyfikacji powstających na bazie tych białek rybonukleoproteinowych interaktomów. Analizujemy ich dynamikę, w trakcie powstawania oraz wczesnych etapów różnicowania pierwotnych komórek gametogenicznych człowieka. W szczególności interesują nas zmutowane warianty białek oddziałujących z RNA, zidentyfikowane  u pacjentów cierpiących na niepłodność. Chcielibyśmy pokazać jakie potencjalne zmiany owe warianty powodują w interakcjach powyższych białek z RNA.

Oczekujemy że to podejście pozwoli nam wskazać szlaki kluczowe w podczas powstawania oraz wczesnych etapów różnicowania komórek płciowych oraz poznać molekularne przyczyny niepłodności człowieka. Modelem naszych badań jest linia ludzkich  macierzystych komórek embrionalnych W15, które różnicujemy w kierunku komórek płciowych. Nasze badania prowadzimy w oparciu o wysokoprzepustowe techniki oraz szeroką gamę narzędzi bioinformatycznych.

Słowa kluczowe: potranskrypcyjna regulacja ekspresji genów, białka oddziałujące z RNA, mikroRNA, komórki płciowe

Identifikacja nowych genów zaangażowanych w proces determinacji płci człowieka

Badania mają na celu rzucenie światła na molekularne mechanizmy determinacji i różnicowania płci, by zrozumieć genetyczne podstawy nieprawidłowości rozwoju płciowego (DSD) człowieka. Na podstawie wysokoprzepustowych analiz genomu kilkudziesięciu pacjentow obarczonych DSD zidentyfikowaliśmy kilka genów kandydujących.  Kontynuujemy badania by udowodnić ich rolę w procesach determinacji  i różnicowania płci człowieka. Współpracujemy z polskimi ośrodkami sprawującymi opiekę nad pacjentami cierpiącymi na DSD (Uniwersytetem Medycznym w Poznaniu oraz Szpitalem-Pomnikiem Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie oraz z ośrodkami zagranicznymi (Uniwersytetem Genewskim, Uniwersytetem Medycznym w Erywaniu oraz Narodową Akademią Nauk Ukrainy w Kijowie).

Słowa kluczowe: determinacja płci człowieka, nieprawidłowości rozwoju płci (DSD)

Wybrane publikacje

Nanopore sequencing of intact aminoacylated tRNAs.

White LK, Radakovic A, Sajek MP, Dobson K, Riemondy KA, del Pozo S, Szostak JW, Hesselberth JR.

Nature Communications, 2025, 16(1): 7781, 15 stron, doi: 10.1038/s41467-025-62545-9

IF-15,7 MNiSW-200

Wybrane projekty badawcze

1. Projekt badawczy NCN OPUS

ncn

„Interaktom RNP białka NANOS1: struktura i dynamika w powstawaniu/wczesnym różnicowaniu ludzkich komórek gametogeniczych – znaczenie dla rozrodu człowieka”

Kierownik projektu: prof. dr hab. Jadwiga Jaruzelska

Okres realizacji: 2020-2024

2. Projekt badawczy NCN OPUS

ncn

„Globalna regulacja mRNA przez PUMILIO oraz rola MAELSTROM, składnika nuage oraz markera nowotworów jądra, w nasieniaku człowieka”

Kierownik projektu: prof. dr hab. Jadwiga Jaruzelska

Okres realizacji: 2013-2017

3. Narodowa Szwajcarska Fundacja Nauki, SCOPES

 

„Genetyczne podłoże nieprawidłowości rozwoju płci człowieka”

Koordynator polskiej grupy: prof. dr hab. Jadwiga Jaruzelska

Okres realizacji: 2013-2016